والدین چه کمکی می توانند انجام دهند:
الگو و ترتیب تکامل حرکتی در کلیه کودکان سالم یکسان است ولی سرعت این تکامل در کودکان مختلف متفاوت است . بعنوان مثال بعضی از کودکان زودتر از کودکان دیگر می نشینند ولی آنچه مسلم است همه کودکان پیش از راه رفتن ،عمل نشستن را می آموزند . تکامل حرکتی در کودکان از بالا و همزمان با رشد و تقویت ماهیچه های بزرگ در اندام های نوزاد از سرو گردن شروع می شود و بتدریچ تا پاها ادامه می یابد. آنها به تدریج کنترل سر ،دراز شدن بطرف اشیاء و افراد ،غلطیدن ، نشستن ، چهاردست و پا رفتن و راه رفتن را یاد می گیرند . بعلاوه همزمان با رشد و تکامل ،ماهیچه های ظریف در اندامها (حدوداً از ۶ ماه دوم عمر ) کودک قادر می گردد بسیاری از اعمال ظریف تر نظیر نگهداشتن اشیاء را آغاز کند . بهترین روش تسریع در تکامل مغزی کودک، ارتباط مداوم کودک با افراد و اشیاء است .بازی کردن با کودکان یکی از روشهای مؤثر در تکامل حرکتی آنها است . آنها بواسطه بازی کردن توانایی های جدید خود را به کار می گیرند و با تمرینات مداوم حین بازی آنها را رشد داده و کامل می کنند و بتدریج حرکات جدید را می آموزند. کلید تکامل حرکتی در کودکان تمرینات مداوم آنهاست و تشویق ، همراهی و کمک والدین در این خصوص و همچنین فراهم نمودن محیطی امن و پیشگیری از حوادث در حین بازی و تمرین کودکان ضروری است.
نکات زیر جهت راهنمایی والدین پیشنهاد می گردد :
1_ در سن ۳-۴ ماهگی به کودک در عمل نشستن کمک کنید .
2_ با دستها و پاهای او بطور مرتب بازی کنید و آنها را ورزش دهید تا عضلات آنها تقویت شود .
3_ در حالت خوابیده دست کودکان را بطرف خود بکشید و آنها را به نشستن تشویق کنید .
4_ در انجام کلیه حرکات نظیر نشستن ، خزیدن ، چهاردست و پا رفتن و راه رفتن روی دو پا کودک را همراهی و تشویق کنید .
5_ برای تکامل اعمال حرکتی ظریف در کودک ، اشیاء مناسب و متعددی را برای این منظور در اختیار کودکان قرار دهید . بازی با اسباب بازیهای مختلف در تکامل اعمال حرکتی کودکان بسیار مفید است .
6_ با کودک مرتباً عمل گرفتن و رها کردن اشیاء را تمرین کنید .
7_ کودکان انجام حرکات مختلف از جمله حرکات دقیق دست را با دیدن و تقلید از بزرگترها می آموزند . لذا در هر فرصتی این حرکات را به آنها آموزش دهید ( مانند تا کردن کاغذ ، قراردادن اشیاء بر روی هم ، جداکردن قطعات یک شی از همدیگر و سپس وصل کردن آنها به همدیگر ، جداکردن اشیاء هم رنگ یا هم شکل و غیره )
8_ کودک را به اکتشاف دقیق اشیاء تشویق کنید .
9_ همزمان با تکامل حرکات ظریف ،بتدریج اشیاء پیچیده تری را در اختیار کودک قرار دهید.
با تکامل حرکات دست کودک می توان او را در تغذیه خویش ، شستن دستهایش و تعویض لباسهایش تشویق کرد . این امر در ایجاد حس استقلال و اعتماد به نفس کودک نیز نقش مهمی دارد . کودکان به مرور ترجیح می دهند که از یک دست بیشتر از یک دست دیگر استفاده کنند و به اصطلاح « راست دست یا چپ دست » بودن آنها مشخص می شود . این امر با شروع قلم به دست گرفتن و نقاشی کردن کاملاً مشهود می گردد . والدین باید حق انتخاب را به کودک داده و از هر گونه پافشاری نسبت به استفاده از یک دست به دست دیگر اجتناب کنند . بطور کلی جهت تسریع تکامل حرکتی درکودکان از هر فرصتی برای بازی کردن با کودک استفاده کنید و به آنها فرصت بکارگیری تواناییهایشان را بدهید . تشویق اطرافیان نسبت به توانایی های جدید کودک باعث افزایش حس اعتماد به نفس کودک می گردد .
– تکلم و صحبت کردن
والدین چه کمکی می توانند انجام دهند :
کودکان حرف زدن را از طریق شنیدن یاد می گیرند و مدتها قبل از به حرف درآمدن ،حرف اطرافیان خود را درک می کنند . نکته مهم این است که سال اول عمر در تکامل و یادگیری به موقع زبان در آنها بسیار حیاتی است در نتیجه بهترین روش برای کمک به تکلم کودکان ،صحبت کردن مداوم با آنها ،گوش دادن و سپس نشان دادن واکنش مناسب در قبال آنهاست . اغلب کودکان در سال دوم عمر ، جملات کوتاه را درک می کنند و در واقع آماده صحبت کردن می شوند . اغلب کودکان معمولاً اولین کلمات خود را بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی ادا می کنند که معمولاً شامل نام فرد ، حیوان یا اعضای بدن و یا چیزهای مهم روزمره که بکرات شنیده است ، می باشد . البته کلمات اولیه کودک ممکن است مفهوم نباشد و به درستی ادا نشود.بسیاری از کودکان در هنگام بازی ، با خود حرف می زنند که غالباً نامفهوم است . در واقع آنها با این کار مشغول تمرین حرف زدن هستند و هر چه اطرافیان کودک او را در صحبت های نامفهومش همراهی کنند ،کودک به صحبت کردن بیشتر تشویق می شود .
هنگام حرف زدن با کودک به نکات زیر توجه کنید :
1_ مستقیماً به او نگاه کرده و صحبت کنید
2_ در صحبت خود همیشه از کلمات کلیدی مثل نام خود کودک یا وسایل مربوطه به او استفاده کنید .
3_ بازی با کلمات را با کودکان حتی پیش از آن که آنها اولین کلمه خود را به زبان بیاورند ، انجام دهید .یکی از این بازیها نشان دادن اشیاء اطراف کودک و ذکر نام آنها است و سپس کودک را به تکرار آن کلمات تشویق کنید . این کار را در هر فرصتی که دست می دهد و بطور مرتب انجام دهید . بعنوان مثال می توانید در هنگام لباس پوشاندن کودک ، نام لباسهایی را که به او می پوشانید را مرتباً به او بگویید . نکته مهم این است که نام هر چیز باید بلافاصله به محض اشاره به آن ذکر شود در صورتی که فاصله بیافتد ، کودک فراموش می کند که این کلمه مربوط به چیست .
4_ با کودک در مورد موضوعاتی که برایش جالب است مانند اسباب بازی مورد علاقه اش صحبت کنید . وقتی کودک مشغول کاری است می توان با او در مورد کاری که دارد انجام می دهد صحبت کنید و او را نیز تشویق کنید تا در این گفتگو شرکت کند . بعلاوه صحبت در مورد کارهای روزمره ای که در اطرافش اتفاق می افتد و تکرار صحبت در مورد آنها ،کودک را در یادگیری این کلمات کمک می کند .
5_ در توضیح دادن به کودک به زبانی صحبت کنید که برایش قابل فهم باشد و از حالات مختلف چهره و حرکات دستهای خود کمک بگیرید .
6_ استفاده از کتابها و مجلاتی که تصاویر زیاد و جالب دارند ، در آموزش زبان به کودک مفید است . آنها با این کار نام اجسام و افراد مختلف را یاد می گیرند و به مرور قادر خواهند بود که تصاویر مشاهده شده را توضیح دهند .
7_ گوش دادن به یکدیگر بسیار مهم است ،کودکان باید یاد بگیرند که هنگام صحبت والدین به آنها گوش دهند و والدین نیز باید به حرف کودکان خود گوش فرا دهند . این عمل به کودک نشان می دهد که شما حرف او را می فهمید و در نتیجه کودک به حرف زدن بیشتر تشویق می شود .
8_ سعی کنید زبان « من درآوردی » کودک خود را بفهمید . این مسئله او را برای حرف زدن بیشتر تشویق می کند . لازم نیست بطور مرتب اشتباهات کلامی او را تصحیح کنید این کار ممکن است او را از حرف زدن بترساند . بلکه بهتر است معنی کلمات را با استفاده مکرر آنها در موارد مختلف به کودک آموزش دهید .
9_ در هنگام حرف زدن با کودک خود بهتر است به جای ایستاده و از بالا ، سعی کنید هم قد او شوید و بصورت چشم در چشم با او صحبت کنید . هر چه کودک بیشتر تشویق به صحبت شود و یا به سئوالاتی که از او می شود پاسخ دهد ،به همان میزان سریعتر حرف زدن را می آموزد .
گردآورنده : سرکار خانم محمدزاده ( مربی پیش2 )
تایید کننده : سرکار خانم تیموری ( مدیریت آموزشگاه )
منبع : نی نی سایت