چه تفاوتی میان صداقت و راستگویی وجود دارد و هر کدام به چه معنا هستند؟
راست گویی یکی از اعمال پسندیده نزد پروردگار است. در واقع می توانیم بگوییم یک فرد سالم زبان و دل هماهنگی دارد.
راست گویی یعنی فرد ظاهر و باطن یکسانی داشته باشد و باور قلبی خود را بر زبان نیز بیاورد. راستگویی یکی از مهم ترین خصایص انسان با خدا و مومن است که در روایات و آیات متعدد نیز به آن اشاره شده است.
صداقت و راستگویی از دیدگاه دین مبین اسلام:
امیر المومنین علی ( ع ) در این باره می فرمایند: راست گویی قوی ترین پایه ایمان ملاک دین الهام از سوی خداوند است. ( الصدق اقوی دعائم الایمان)
راستی قوی ترین رکن ایمان است ( شیئان هما ملاک الدین الصدق و الیقین) وقتی خداوند بنده ای را دوست داشته باشد راستی را به او الهام می کند.
امام صادق (ع) می فرمایند:( ان الله لم یبعث الا بصدق الحدیث و ادا الامه الی البر و الفاخر)
خداوند هیچ پیامبری را بر نینگیخت جز با راستی و امانت داری نسبت به نیکوکار و بد کار
با توجه به احادیث ارزشمندی که با هم مرور کردیم متوجه شدیم یکی از ارکان اصلی دین و ایمان داری اشخاص راستی و درستی در گفتار و عمل است.
امام صادق (ع) می فرمایند: ( لا تنظروا الی طول رکوع الرجل و سجوده فان ذلک شی قد اعتاده و لو ترکه استوحش لذلک ولکن انظروا الی صدق حدیثه و ادا امانته ) به طولانی بودن رکوع و سجود افراد نگاه نکنید, زیرا به این اعمال عادت کرده و اگر این اعمال را ترک کند وحشت زده خواهد شد. پس بنابر این به راست گویی و امانت داری افراد نگاه کنید.
همه چیز درباره صداقت
آثار راست گویی:
۱) امیر المومنین علی (ع) می فرمایند: (علیک به بالصدق فمن صدق فی اقواله جل قدره) بر تو باد به راست گویی زیرا کسی که در گفتارش صادق باشد مقام و منزلتش بزرگ می شود.
۲) پاکی کردار: امام کاظم (ع) می فرمایند: (من صدق لسانه زکی عمله ) کسی که زبانش راست بگوید کردارش نیز پاک می شود.
۳) همراهی خدا: امام باقر (ع) می فرمایند: ( الا فاصدقوا فان الله مع الصدق) هان! راست بگویید که خدا با راستی است.
راستگویی در رفتار و گفت و گو باعث محبوبیت بین مردم می شود و موجب می شود افراد اعتماد بیشتری نسبت به فرد راست گو داشته باشند. در مقابل دروغ و ریاکاری افراد را نزد جامعه بی اعتبار می کند و اعتماد را نزد اطرافیان از بین می برد.
کسانی که به راحتی دروغ می گویند بعد از فاش شدن دروغشان دچار مبتلا به اضطراب وجدان می شوند و از نظر روانی دچار تنش و نا آرامی می شوند. در مقابل افراد راستگو که شخصیتی یگانه دارند روانی آرام و بی تلاطم خواهند داشت.
صداقت چیست؟
صداقت بیشترین سطح کیفیت در شخصیت انسان است و برای داشتن یک زندگی سالم و با نشاط دارای اهمیت است. این اهمیت به این دلیل است که فرد با صداقت مبتلا به اضطراب و تنش نمی شود و اگر تنشی در زندگی نداشته باشد زندگی بهتر و پر آرامشی خواهد داشت.
صداقت در جامعه:
اگر در بین مردم رابطه محکمی وجود نداشته باشد فساد رواج می یابد و در نتیجه رواج پیدا کردن فساد صداقت در میان مردن کمرنگ تر می شود و در نتیجه ی از بین رفتن صداقت, اعتماد مردم در معامله ها و روابط از بین خواهد رفت.
چرا می گوییم صداقت ملاک ایمان است؟
همان طور که پیش تر گفتیم یکی از ملاک های اصلی دین داشتن صداقت است و کسی که این ویژگی را نداشته باشد به نوعی بی ریشه و بی اصالت خواهد بود.
امام صادق (ع) در رابطه با این مسئله چنین می فرمایند ( لا تغتدوا بصلاتهم و لابصیامهم فان الرجل ربما باالصلاه و لصوم حتی لا ترکه استوحش ولکن افتتروهم عند صدق الحدیث و ادا الامانه) فریب نماز و روزه مردم را نخورید چرا که چنین افرادی به این اعمال عادت کرده اند و اگر آن ها را ترک کنند احساس دلتنگی می کنند. بهتر است آن ها را به امانتداری و راست گویی بیازمایید.
چرا صداقت و راستگویی حائز اهمیت است؟
۱) هنگامی که مردم از واقعیت یک قضیه مطلع هستند اگر صداقتی نباشد به شایعه ها دامن زده می شود و باعث می شود سخنان دروغ افراد سودجو باعث سو تفاهم شود.
۲) بدون داشتن صداقت هیچ رابطه ای محکم نخواهد بود. داشتن صداقت در هر نوع رابطه ای اعم از روابط دوستانه عاشقانه خانوادگی و غیره موجب به وجود آمدن حس امنیت و آرامش در افراد خواهد شد.
۳)راستگویی و صداقت موجب افزایش اعتماد و عزت نفس بین افراد خواهد شد ودر نتیجه عشق را عمیق تر و ریشه دارتر و رابطه را واقعی تر می کند. شاید فکر کنید صداقت شرایط را سخت می کند اما در نهایت باعث احساس امنیت می شود و افراد را به همدیگر نزدیک تر و صمیمی تر می کند.
۴) پنهان کاری آسیب بسیار بیشتری به نسبت صداقت وارد می گند. بسیاری از افراد از گفتن حقیقت امتناع می کنند چرا که از عواقب گفتن آن بی خبرند.
نداشتن صداقت و دروغ گویی باعث بدبینی و عدم اعتماد به افراد می شود و روابط آنان را به نابودی می کشاند.
راه های افزایش دادن صداقت و راستگویی:
۱) اگر کسی از شما خواست تا برای پیش برد اهداف او دروغ بگویید قاطعانه به او جواب منفی دهید.
۲) خودتان را همانطور که هستید نشان دهید و برای خوشایند دیگران درباره خودتان دروغ نگویید.
۳) اشتباهات خود را بپذیرید و صداقت داشته باشید. ایمان داشته باشید که بعد ها پاداش صداقت خود را دریافت خواهید کرد.
۴) وجود خود را دوست داشته باشید و برای پاکیزه نگه داشتن روان خود آن را به دروغ آلوده نکنید.
۵) اگر به شغلی مشغول هستید هنگام انجام مسئولیت های خود تنها به منافع خود فکر نکنید و منافع شرکت و جمع را در نظر بگیرید.
گرد آورنده : سرکار خانم خرم نژاد (مربی)
تایید کننده : سرکار خانم تیموری (مدیریت آموزشگاه)
منبع: مرکز مشاوره مشاورانه