امانت از کلمه «امن» به معنی ایمنی و اطمینان گرفته شده است و این اصطلاح را به این دلیل به کار می‌برند چون کسی که چیزی را به امانت می‌گذارد از خیانت نکردن کسی که امانت پیش اوست مطمئن است. در کلام علمای اسلامی امانت داری به معنای چیزی است که در نزد غیر به ودیعه سپرده می‌شود تا آن را برای سپارنده حفظ کند و سپس به او برگرداند.
امانتداری از جمله مواردی است که خداوند از آن به عنوان یکی از ویژگی‌های مؤمنان واقعی نام برده است. در قرآن و احادیث توصیه فراوانی به امانت داری شده است
امـانـت بـه عنوان یکی از صفات اخلاقی و ملکوتی، دارای واژه های زیـبـا و مـقـدسـی اسـت. وجـود این واژه ها نشان دهنده قداست و شایستگی خارق العاده ای می باشد که در متن امانت نهفته است.
ایـن خـصـلت معنوی و روحانی، در روح و روان انسان های پاک سیرت وجـود دارد و هـمـواره در گـفـتـار، رفتار، کردار و اعمال آنان نمایان است.
امـانـت بـه عنوان یکی از صفات اخلاقی و ملکوتی، دارای واژه های زیـبـا و مـقـدسـی اسـت. وجـود این واژه ها نشان دهنده قداست و شایستگی خارق العاده ای می باشد که در متن امانت نهفته است.
ایـن خـصـلت معنوی و روحانی، در روح و روان انسان های پاک سیرت وجـود دارد و هـمـواره در گـفـتـار، رفتار، کردار و اعمال آنان نمایان است.
اگـر بـا دیدی وسیع تر به متن امانت بنگریم، درمی یابیم که حتی افـراد لاابالی و بی ایمانی که بویی از انسانیت و حسن خلق نبرده انـد و بـعـضا ظلم و ستم می کنند، به نوعی شیفته و جذب امانت و امـانـت داران مـی شـوند. دلیل آن این است که امانت دربردارنده امـنـیـت و امـان است. کلمه ای که با شنیدن نام آن، نوعی آرامش خـاطـر و آسـایـش خـیـال را برای انسان به ارمغان می آورد و در پـنـاهش امنیت روح و روان او را تضمین می کند و از هر گونه خوف و ترس در امان می دارد.
امانت از دیدگاه اسلام
امـانـت در نظر اسلام، از ارزش و جایگاه والایی برخوردار است، به طـوری کـه نمونه های فراوانی از سفارش ها و توجهات الهی قرآن و احادیث و روایات ائمه معصومین(ع) به چشم می خورد.
خداوند متعال که خود بهترین و بزرگ ترین امین و نگهبان است، از هـر گـونـه دغل بازی و خیانت پاک و مبرا می باشد. در این جا به نـمـونـه هـایـی از آیـات قرآنی و روایات معصومین(ع) که درباره امانت وارد شده است، اشاره می کنیم.
* خـداونـد در قـرآن نـسـبـت بـه حـفظ امانت و سپردن آن به دست صـاحـبـانشان می فرماید: (ان الله یامرکم ان تودوا الامانات الی اهـلـهـا…1; خـداونـد به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بدهید.)
انواع امانت در اسلام
در فـرهـنـگ اسـلام امـانـت به دو چیز اطلاق می شود:
الف) تکالیف بندگی
ب) مال سپرده شده.
تکالیف بندگی:
این نوع امانت، نمونه های گوناگونی دارد که به آن ها اشاره می شود.
اعـضا و نیروهای وجود انسان: تمام اعضا و جوارح توانایی ه، اسـتعداده، نیروها و محرکه وجودی انسان نعمت هایی هستند که به صـورت امانت در اختیار انسان قرار گرفته اند و بر ایشان است که از ایـن امـانـت هـا به طریقی شایسته و نیکو در راه رضای خدا و اطـاعـت کردن از او به کار گیرد و از بندگی شیطان و اسیر وسوسه های او شدن دست بردارد.
نمونه هایی از امانات
زبـان بـه عـنـوان یـکی از امانات الهی وظیفه دارد سخنان حق را بگوید و از گفتن سخنان لغو و بیهوده خودداری کند.
زبان آمد از بهر شکر و سپاس
به غیبت نگردانش ای حق شناس
یکی دیگر از امانات انسان، گوش است که باید از آن در راه شنیدن سـخـنـان حـق و غـیر حرام استفاده کرد و از شنیدن سخنان باطل و ناروا دوری گزید.
چشم نیز باید از دیدن منظره های گناه آلود و فسادانگیز که تیری از تـیـرهـای شـیطان است، فرو بندد و در عوض مناظر و آیات عبرت انگیز را نظاره کند.
هـان ای دل عبرت بین از دیده نظر کن هان/ ایوان مدائن را آیینه عبرت دان
دسـت و پا، دو امانت دیگر الهی هستند که در اختیار انسان قرار گـرفـتـه اسـت که از هر کدام باید در کارهای خیر و عام المنفعه بـهـره جـسـت و از رفـتـن بـه مجالس فساد و عیاشی دست داشتن در کارهای غیر اخلاقی و شرعی خودداری کرد.
راز مـردم: رازهـای مردم نیز امانت اند و هیچ فردی حق ندارد بدون مصلحت خاص، اسرار دیگران را به هر طریقی فاش نماید
یکی از خصایل اخلاقی انسان که دارای ارزش و اهمیت فوق العاده ای است، امانت و امانت داری است.
امـانـت بـه عنوان یکی از صفات اخلاقی و ملکوتی، دارای واژه های زیـبـا و مـقـدسـی اسـت. وجـود این واژه ها نشان دهنده قداست و شایستگی خارق العاده ای می باشد که در متن امانت نهفته است.
فـریـضـه هـای الـهی: وظایف الهی مانند نماز، روزه، حج و… امـانـت هـای خـداونـد هستند که انسان ها باید در انجام صحیح و شـایـسـته آن فرایض کوشا باشند تا از عهده انجام این امانت های الهی به خوبی برآیند.
ب) مال سپرده شده:
مـنـظـور از مال سپرده شده، اموال و دارایی ها و احیانا اشیایی اسـت کـه بـه انسان امانت داده می شوند و او باید از این امانت هـا به نحو احسن نگه داری کند. به چند نمونه از انواع امانت از نوع مال سپرده شده اشاره می شود.
نـامـه هـا و پـیـغـام ها: فرد امین باید در حفظ و نگه داری اسـرار، مـطالب و نوشته های دیگران کوشا باشد و آن را از دسترس بیگانگان هرزه و سودجو دور نگاه دارد.
اجناس و کالاها: فرد امین موظف است از وسایلی که به او سپرده مـی شـود هـمـانند جان خویش مواظبت کند و بدون رضایت فرد امانت دهنده به اموالش دست نزند و آن ها را خراب نکند.
بیت المال مردم: از مهم ترین امانت ه، بیت المال مردم است. مـیـز، کـلاس، آب، بـرق، وسـیله های نقلیه عمومی و هزاران وسیله دیـگـر هـمـگی از اموال عمومی هستند که نزد همه به امانت سپرده شـده است.
حیوانات: انسان هایی که از چهارپایان استفاده می کنند، باید از آن هـا نـیز مراقبت و نگه داری کنند; یعنی آن ها را گرسنه و تشنه نگذارند، تازیانه نزنند، بیش از توانشان بار نکشند و آزار و اذیتشان نکنند.
زمـیـن: انـسـان ها مکلف اند که این امانت خداوندی را ویران نـکـنـنـد و بـا کشت و کار استفاده بهینه و سودمند، آن را آباد کنند.
گرد آورنده : سرکار خانم مهدیزاده (مربی)
تایید کننده : سرکار خانم تیموری (مدیریت آموزشگاه)
منبع : تبیان